مدل سازی انتشار آلودگی نفتی در مکان های مختلف رودخانه اروندرود-ایران

چکیده مقاله

انتقال و پخش لکه نفتی در محیط‌های آبی به دلیل فرآیندهای شیمیایی، فیزیکی و زیست‌شناسی است که خود وابسته به خصوصیات نفت، هیدرودینامیک، هواشناسی و شرایط محیط‌زیستی است. پخش و انتقال لکه‌های نفتی به دلیل جریان، امواج، اثر باد است. این تحقیق بر پایه وجود پالایشگاه نفت آبادان، وجود بنادر آبادان، خرمشهر و بصره در منطقه اروندرود صورت گرفته است. برای این منظور از مدل مایک 21 استفاده شده است. این مدل عددی بر پایه روش اویلری توسعه داده شد و در آن برای مشخص کردن الگوی حرکت جریان آب از معادلات پیوستگی و تکانه (معادلات ناویر استوکس متوسط گیری شده در عمق) استفاده شده است. پس از واسنجی، مقایسه‌ی نتایج مدل با اندازه‌گیری‌های میدانی نشان می‌دهد مدل دارای دقت قابل قبولی در پیش‌بینی نوسان سطح آب، جهت و سرعت جریان دارد. جهت شبیه‌سازی الگوی انتشار نفت، خروجی ماژول هیدرودینامیک به ماژول تحلیل نشت نفت اعمال شده است. ماژول تحلیل نشت نفت از روش لاگرانژی ذرات برای پیش‌بینی غلظت و ضخامت لکه نفتی استفاده می‌کند. سپس سه سناریو مکانی برای بررسی، عوامل محیطی فوق‌الذکر بر انتشار و پخش آلودگی نفتی طراحی و اجرا شده است. نتایج مدل‌سازی نشان می‌دهد چنان چه آلودگی هنگام شروع جزر به مدت سه ساعت در مقابل پالایشگاه نفت آبادان و پیچ خسروآباد رخ دهد و دبی متوسط رودخانه s/³ m480 باشد، بدون اعمال باد، آلودگی به ترتیب پس از 124 و 5/85 ساعت به خلیج‌فارس می‌رسد.